Այս իմ հրաշք աշխարհն է, ուր
Գլխիվայր են ծառերն աճում,
Եվ ջրվեժներն ալեփրփուր
Դեպի երկինք են շառաչում։

Սարը սարից ամպ է խլում,
Ջուր է խմում ձորը ձորից,
Երկնքի մեջ արտ է ծլում,
Ու երկինք է բուսնում հողից…

Այս իմ հրաշք աշխարհն է, ուր
Շողքը տեր է, շվաքը՝ հյուր։

Գրի՛ր մգեցված բառերի բացատրությունը:

Գլխիվայր — վերևից դեպի ներքև
ալեփրփուր — սպիտակ ալիքներով՝ փրփուրներով:
շառաչում — շառաչելը
Շողք — ճառագայթ
շվաք — Ստվեր

Առանձնացրու քեզ դուր եկած թարս պատկերը, շարունակիր այն նկարել…

 Ինչպիսի՞նն է Սահյանի աշխարհը:

Սահյանի ախարաը շատ անսովոր է և հետաքրքիր։ Իր աշխարհում ամեն ինչ շատ թարս և տարորինակ է։

Իմ աշխարհի տերն ու հյուրը … — ստեղծագործական աշխատանք

Իմ աշխարհի տերն ու հյուրը

Իմ աշխարհը ջերմ է ու պարզ։ Այնտեղ ես պահում եմ իմ ամենակարևոր ցանությունները և մարդկանց։ Կան մարդիկ որոնք այնտեղ հյուր են, բայց ես չգիտեմ ինչքան ժամանակով, իսկ կան մարդիկ որոնք այնտեղ ընդմիշտ են։ Իմ աշխարհի տերը ես եմ ու ես եմ որոշում ում այնտեղ թողնեմ, ում ոչ։ Պատմության մեջ կային մարդիկ ովքեր մտածում էին որ իրենք աշխարհի տերն էին, բայց եթե մտածենք՝ աշխարհն է մեր տերը։ Մարդիկ գալիս են ու գնում, ժամանակը միայն նրանց համար է աշխատում, իսկ աշխարհը կա ու կա։

Իմ աշխարհի տերն ու հյուրը

Իմ աշխարհը ջերմ է ու պարզ։ Այնտեղ ես պահում եմ իմ ամենակարևոր ցանությունները և մարդկանց։ Կան մարդիկ որոնք այնտեղ հյուր են, բայց ես չգիտեմ ինչքան ժամանակով, իսկ կան մարդիկ որոնք այնտեղ ընդմիշտ են։ Իմ աշխարհի տերը ես եմ ու ես եմ որոշում ում այնտեղ թողնեմ, ում ոչ։ Պատմության մեջ կային մարդիկ ովքեր մտածում էին որ իրենք աշխարհի տերն էին, բայց եթե մտածենք՝ աշխարհն է մեր տերը։ Մարդիկ գալիս են ու գնում, ժամանակը միայն նրանց համար է աշխատում, իսկ աշխարհը կա ու կա։

Հայկական աշխարհակալության ընդլայնումը

Հզոր Պարթեվստանի պառտությունից հետո Տիգրան Մեծը դարավ աշխարհի հզորագույն տիրակալներից մեկը: Նրա հետ դաշնակցեցին Միջին Ասիայի որոշ ցեղեր, որոնք պատերազմի ժամանակ զորք էին տրամադրում Տիգրան Մեծին։ Երբ Տիգրան մեծը Հաղթեց Պարթեվստանին Հայոց տերությանն էին միացվել նաև Հայոց Միջագետքը, Կորդուքը, Օսրոյենեն և Միգդոնիան: Դրանով հայկական տերությունը սահմանակից դարձավ Սելևկյան պետությանը: Վերջինս երկար պատերազմից հետո չափազանց թուլացել էր: Սելևկյան տերության ժողովուրդը որոշեցին իրենց երկիրը փրկել հրավիրելով այլ երկրի թագավորներին իրենց նոր թագավոր գթնելու համար: նրանք քննարկեցին ժամանակի բոլոր հզոր արքաների թեկնածությունը և ընտրեցին հայոց արքային: Ք. ա. 84 թ. մայրաքաղաք Անտիոքում Տիգրան Մեծը բազմեց Սելևկյանների գահին և իշխեց այնտեղ 17 տարի: Այն Սելևկյան պետությունը, որ երկար ժամանակ ուզում էր Հայաստանում իշխել այնպես եղավ որ իրենց խնդրանքով մտավ Հայաստանի տիրապետության տակ:  Սելևկյան պետության խաղաղ գրավելուց հետո Տիգրան Մեծի տերությանը միացվեցին Կոմմագենեն, Կիլիկիան և Փյունիկիան: Տիգրան մեծը հրամայեց կիլիկյան ծովագնացներին վերահսկել Միջերկրական ծովի Արևելյան շրջանը։

Փյունիկյան քաղաքների գրավումից հետո հայոց տիրակալը Ք. ա. 81 թ. դրանց շնորհեց «ազատություններ», այսինքն լայն ինքնավարություն: Այդ քաղաքների թվում էր նաև Բերիթը (Բեյրութ): Ի նշան շնորհակալության քաղաքներն իրենց օրացույցները սկսեցին հաշվել այդ թվականից, որը նշվում էր նաև իրենց քաղաքային դրամների վրա:

Միջերկրական ծովի Արևելյան ափի հարավայն մասի համար շատ կռիվներ էին լինում Ք. ա. 70-ական թվականներին։ Տիգրան մեծի հակառակորդը դա Նաբաթեայի թագավորությունն էր: Սակայն Ք. ա. 72 թ. նա ևս ընդունեց Հայաստանի գերիշխանությունը: Տիգրան Մեծի գերիշխանությունը ճանաչեց նաև Հրեաստանը: Ինչպես վկայում է հույն պատմիչ Ապպիանոսը, բոլոր երկրները, մինչև Եգիպտոս, ենթարկվեցին Տիգրան Մեծին: Իսկ Եգիպտոսը Հայոց տերության բարեկամ երկրներից էր: Դեռևս Ք. ա. 80 թ. Տիգրան Մեծի օգնությամբ Պտղոմեոս 12-ը Եգիպտոսից դուրս էր հանել նվաճող հռոմեացիներին և թագադրվեց հայրական գահին:

 

բնագիտության ինքնաստուգում

  1. Ի՞նպես է առաջանում կայծակը:Ի՞նչ է որոտը:

Կայծակը առաջանում է երբ երկու բացասական և դրական էներգիաները հպվում են և դրանից առաջանում է կայծակ և ուժեղ ձայն որը կոչվում է որոտ։

  1. Ի՞նչ է շանթարգելը, և ինպե՞ս է այն շինությունները պաշտպանում կայծակի հարվածից:

Շանթարգելը մետաղյա ձող է որ դրվում է շինության գլխին։ Շանթարգելի մի ծայրը տանիքի վրա է իսկ մյուս ծայրը հողի մեջ է։ երբ կայածակ է խփում և խփում է տանիքին շանթարգենը կլանում է այն և ուղում դեպի հող իսկ հաղը իր մեջ կլանում է էլեկտրականությունը։

  1. Կայծակի ժամանակ ինչպե՞ս պետք է վարվեք,եթե հայտվել եք բաց տարածքում:

Չի կարելի  պառկել գետնին: Քանի որ կայծակը խփում է առավել բարձր մարմիններին և չպետք է թաքնվել բարձր ծառի տակ:  Չի կարելի երկաթե իրեր բռնել։ Եթե չեք կարողանում փախչել պետք է կքանստել հատակին։

  1. Ո՞ր մարմին է կոչվում հաստատուն մագնիս:

Այն մարմինները, որոնք երկար ժամանակ պահպանում են իրենց մագնիսական հատկությունները, կոչվում են հաստատուն մագնիսներ

  1. Մագնիսի ո՞ր մասերն են անվանում բևեռներ:

Մագնիսի այն մասերը որտեղ մագնիսականություն առավել ուժեղ է, անվանում են մագնիսական բևեռներ։ Մագնիսներն ունեն երկու բևեռ հյուսիսային և հարավային։

  1. Ի՞նչ է կողմնացույցը, և ինչո՞վ է պայմանավորված նրա աշխատանքը:

Կողմնացույցի շնորհիվ մենք կարող ենք կողնորշվել տարածքում։

  1. Ձեզ հայտնի ո՞ր բնագավառներում են օգտագործվում մագնիսները:
Մագնիսներ կան խաղալիքներում հեռախոսներում բարձրախոսներում և այլ տեղերում։
  1. . Ե՞րբ է լույսը բեկվում: Ինչո՞վ է լույսի բեկումը տարբերվում անդրադարձումից:
  1. Ի՞նչ է ոսպնյակը:

Ոսպնյակը լինում է ցրող և հավաքող։ Ոսպնյակը դա կլորավուն մարմին է որը օգտագործվում է օպտիկական ակնոցների մեջ և այլ իրերում։

  1. Ո՞ր կետն է կոչվում ոսպնյակի կիզակետ:

Երբ լույսի ճառագայթներն ընկնում են հավաքող ոսպնյակի վրա նրանք անցնելուց հետո հավաքվում են մի կետում և այդ կետը կիզակետն է:

  1. Ի՞նչ օրենքով է կատարվում լույսի անդրադարձումը։

 

  1. Նշի՛ր հայելիների տեսակները:

Հայելիները կարող են լինել հարթ ուռուցիկ գոգավոր:

  1. Ո՞ր անկյուն է կոչվում անդրադարձման անկյուն։

 

  1. Ո՞րքան է նորմալ աչքի լավագույն տեսողության հեռավորությունը։

25սմ

  1. Թվարկե՛ք մարդու աչքի մասերը և նշե՛ք դրանց նշանակությունը։

բիբ
ակնապածյան
եղջերաթաղանթ
ծիածանաթաղանթ
ակնաբուրեղ
ցանցաթաղանթ
տեսողական նյարդ
ապկենման մարմին

  1. Ի՞նչով է պայմանավորված մարմիների գույնը։

Մարմնի գույնը պայմանավորված է թե ինչ գույն է նա անրադառձնում։

  1. Ո՞ ր գիտնական է ապացուցել,որ արեգակի սպիտակ լույսը,տարբեր գույնի ճառագայթների համախումբն է։

Իսահակ Նյուտոնն է ապացուցել,որ արեգակի սպիտակ լույսը,տարբեր գույնի ճառագայթների համախումբն է։

  1. Ի՞նչպիսին է կենդանիների աչքի կառուցվածքը։

Կենդանիների տեսողությունը տարբերվում է մարդկանց տեսողությունից

  1. Բացատրե՛ք լուսացույցի գունվոր ապակիների 《գործողությունը》։

Կանաչ ազդանշանը թույլատրում է երթևեկությունը, դեղին լույսը նախազգուշացնում է լույսի առաջիկա փոփոխման մասին, կարմիր լույսը արգելում է անցնել ճանապարհը:

  1. Թվարկե՛ք արեգակնային սպեկտրի գույներն ըստ հաջորդականության։

Կարմիր, նարնջագույն, դեղին, կանաչ, երկնագույն, կապույտ և մանուշակագույն:

  1. Ի՞նչու է պրիզմայում կամ ջրի կաթիլում սպիտակ լույսը բաժանվում

Սպիտակ լույսի նեղ փունջը պրիզմայով անցնելիս բեկվում է, և էկրանի վրա առաջանում են իրար հաջորդող տարբեր գույնի շերտեր: Այդ պատկերն ընդունված է անվանել լույսի սպեկտր:

  1. առանձին գունավոր ճառագայթների.դրանցից,որ գույնի ճառագայթներն են բեկվում՝ա)ամենափոքր չափով բ)ամենամեծ չափով։

 

  1. Ի՞նչից է կախված անթափանց մարմինների գույնը։

Կախված թե ինչ գույն են դրանք անրադարձնում։

  1. Ի՞նչից է կախված թափանցիկ մարմիների գույնը։

Դա պայմանավորված է նրանց վրա ընկնող լույսի գույնով։

  1. Ձեր կարծիքով ՝ ի՞նչ դեր կարող է գույնը կենդանիների կյանքում։
Ես կարծում եմ որ կենդանիների կյանքում գույնը դեր չունի։

1)Թիվը պակասորդով կլորացրե՛ք մինչև տասնորդականները․

ա)0,9382 = 0,9

բ)28,2897 = 28,2

գ)100,5621= 100,5

դ)1,0625 = 1,0

ե)80,0388 = 80,0

զ)6,0999 = 6,0

է)200,18 = )200,1

ը)567,9111 = 567,9

թ)0,0008 = 0,0

2)Ասե՛ք, թե մինչև որ կարգն է կլորացված թիվը․

ա)93,6527 ≈ 93,65
հրյուրերոդական

բ)734,82 ≈ 735
միավոր

գ)0,563891 ≈ 0,564
հազարերորդական

դ)0,563891 ≈ 0,6
տասերորդական

ե)0,7014 ≈ 1
միավոր

զ)0,102 ≈ 0
միավոր

3)Գրե՛ք այն բոլոր թվանշանները, որոնք աստղանիշի փոխարեն գրելու դեպքում կլորացումը ճիշտ կատարված կլինի․

ա)2,662 ≈ 2,66

բ)0,31 ≈ 0,3

գ)18,6 ≈ 18,57

դ)25,036 ≈ 25,04

ե)7,5 ≈ 7,52

զ)800,002 ≈ 800

4) Հաշվե՛ք և պատասխանը կլորացրե՛ք մինչև հարյուրերորդականները․

ա)0,377 + 3,409 — 2,1006 =2,69

բ)12,4589 — 6,27 + 1,395 = 7,58

գ)4,5 + 0,3796 + 1,225 = 6,10

դ)0,1 — 0,01 — 0,001 = 0,10

Լրացուցիչ աշխատանք (տանը).

1)Թիվը հավելուրդով կլորացրե՛ք մինչև հարյուրերորդականները․

ա)7,8932 = 7,90

բ)85,0639 = 85,07

գ)0,1111 = 0,12

դ)0,9999 = 0,100

ե)65,6788 = 65,68

զ)721,8957 = 721,90

է)2,3845 = 2,39

ը)18,0936 = 18,010

թ)55,6009 = 55,61

2)Աղյուսակում գրված թվերը կլորացրե՛ք մինչև տվյալ կարգը․

Հագուստի և կոշիկների խնամք

Հագուստը և կոշիկները մարդու կյանքի անբաժանելի մասն են:

Նրանք ունեն ոչ միայն էսթետիկ այլև պաշտպանիչ նշանակություն:Պաշտպանում են շոգից,ցրտից,փոշուց,խոնավությունից,քամուց,արևից,կեղտից և այլն:Հագուստի որակը կախված է այն գործվացքից որից կարված է:Գործվածքները լինում են արհեստական  և բնական(բամբակ,բուրդ):

Արհեստական գործվածքները կարող են առաջացնել մաշկի քոր,ալեռգիա,մաշկի գրգռվածություն և այլն:Արհեստական

Հագուստը և կոշիկները մարդու կյանքի անբաժանելի մասն են:Նրանք ունեն ոչ միայն էսթետիկ այլև պաշտպանիչ նշանակություն:Պաշտպանում են շոգից,ցրտից,փոշուց,խոնավությունից,քամուց,արևից,կեղտից և այլն:Հագուստի որակը կախված է այն գործվացքից որից կարված է:Գործվածքները լինում են արհեստական  և բնական(բամբակ,բուրդ):

Արհեստական գործվածքները կարող են առաջացնել մաշկի քոր,ալերգիա,մաշկի գրգռվածություն և այլն: Արհեստական գործվածքները ,,չեն շնչում,,:Հատկապես ներքնազգեստը պետք է լինի բամբակից:Հագուստը և կոշիկները անձնական իրեր են ցանկալի չէ ուրիշի շոր ու կոշիկ հագնելը, քանի որ այդպես կարող են փոխանցվել տարբեր մաշկային,սնկային հիվանդությունն Հագուստի խնամքը կարևոր է առողջության համար:Հագուստը լվանալու,չորացնելու,արդուկելու պահելու պայմանները պայմանական նշանների օգնությամբ գրված են լինում հագուստի պիտակների վրա:

http://www.kakras.ru/interesn/znaki_na_odezhde.html

գործվածքները ,,չեն շնչում,,:Հատկապես ներքնազգեստը պետք է լինի բամբակից:Հագուստը և կոշիկները անձնական իրեր են ցանկալի չէ ուրիշի շոր ու կոշիկ հագնելը, քանի որ այդպես կարող են փոխանցվել տարբեր մաշկային,սնկային հիվանդությունն էր:Հագուստի խնամքը կարեվոր է առողջության համար:Հագուստը լվանալու,չորացնելու,արդուկելու պահելու պայմանները պայմանական նշանների օգնությամբ գրված են լինում հագուստի պիտակների վրա:

http://www.kakras.ru/interesn/znaki_na_odezhde.html

Գտեք արտահայտության արժեքը․

1
4,735 : 0,5 = 9,47
14,95 : 1,3 = 11,5
2,121 : 0,7 = 3,03
9,47 + 11,5 + 3,03 = 25

2
589,72 : 16 = 36,8575
18,305 : 7 = 2,615
0,0567 : 4 = 0,014175
36,8575 — 2,615 + 0.014175 = 34,256675

3
0,3417 : 34 = 0,01005
0,875 : 125 = 0,007
3,006 — 0,01005 — 0,007 = 2,998005

4
22,5 : 3,75 = 6
2,5 : 0,004 = 0,625
0,625 = 6 = 6,625

Մեր լեզուն

Հայոց լեզուն աշխարի լեզուների մեջ հներից մեկն է։ Այն պատկանում է հնդեվրոպական լեզվաընտանիքի։ Այն ջկուն է և հարոստ հնչյունաբանությամբ։ Հայաստանի տարբեր մառզերում կան տարբեր բառբառներ և իմ կարծիքով դա շատ զարմանալի է, որ այդքան փոքրաքանակ բնաչութան մեջ կա այդքան շատ բառբառներ։ Ասում են, որ եթե ուզում ես խոսել ասծո հետ պետք է սովորես հայերեն։ Հայոց լեզուն հայ ժողովրդի համար շատ կարևոր նշանակություն ունի և ամբողջ աշխարում հայկական համայնքներում կան հայկական դպրոցներ որտեղ երեխաները սովորում են հայերեն։