Մարզը կառուցվել է 1995 թ ապրիլի 12, մարզում կա 5 քաղաք, 87 գյուղ, գյուղական բնակավայրերի թիվը` 93 բնակավայր: Ընդհանուր տարածքը` 5,348 կմ։ Այնտեղ բնակվել էին 2002թ։ 52.1/կմ Հայաստանի Հանրապետության իր տարածքով ամենամեծ մարզը Գեղարքունիքի մարզն է: Մարզի տարածքի 1/4-ը ջրով է պատված: Մարզը զբաղեցնում է պատմական Հայաստանի Սյունիք աշխարհի մի հատվածը, հիմնականում Գեղարքունիքի, Սոդքի և Արեգունու գավառները: Գեղարքունիքի մարզը զբաղեցնում է Սևանա լճի ջրհավաքով: Հատկապես տպավորիչ են Աժդահակ և Արմաղան հրաբուխները, որոնց ձագարաձև խառնարաններում գոյացել են գեղեցիկ լճակներ։ եղանակը լեռնային է: Ձմեռը շատ ցուրտ է իսկ ամառը շոգ։ Գեղարքունիքի մարզում կարելի է տեսնել նախաուրարտական և ուրարտական ժամանակաշրջանների ամրոցների, բնակավայրերի, հնավայրերի հետքեր: Դարերի ընթացքում շատ փոփոխություններ է եղել մարզի բնակչության, կամ թվաքանակը։ Միջնադարում այստեղ են ներխուժել թուրքալեզու ցեղեր որոնց հոտերի համար այս դաշտերը լավ արոտավայր էր։ Գեղարքունիքի մարզում մեծամասնությունը հայեր են։ Ադրբեջացինք վեճից հայաստանի և Ադրբեջանի հետ վերադարձ ան իրենց երկիր։ Ազատված գյուղերում բնակություն հաստատեցին Ադրբեջանից փախած հայերը: Գեղարքունիքի մարզկենտրոնն է Գավառը: