Category Archives: Uncategorized

1)Կատարե՛ք բազմապատկում․

65,103 • 10 = 651,03

0,329 • 1000 = 329

7,393 • 10000 = 73,930

0,999 • 100 = 9,99

-59,32 • 10 = -593,2

-0,00018 • 100 = -18

2)Կատարե՛ք բաժանում․

35,707 : 10 = 3,5707

0,98 : 100 = 0,098

1,765 : 1000 = 0,001765

2 : 10 = 0,02

673,1 : 1000 = 0,6731

829 : 100 = 8,29

-300 : 10000 = -0,300

-0,06 : 10 = -0,006

12,25 : 100 = 0,1225

3)Գրե՛ք այն թիվը, որը 100 անգամ փոքր է տրված թվից․

36,62 = 36,62 x 100 = 3662

81,543 = 81,543 x 100 =81543

1,7 = 1,7 x 100 = 17,0

22,44 = 22,44 x 100 =

0,003 = 0,003 x 100 = 000,3

4)Ո՞րն է մեծ․

ա)72-ի 45%-ը, = թե 45-ի 72%-ը

բ)80-ի 38%-ը > թե 45-ի 60%-ը
80 x 38 : 100 = 30.4
45x 60 : 100 = 27

5)Լուծե՛ք հավասարումը․

7x — 10 = -20

5x + 9 = -2

3 • (x-8) = 30

5 • (x-2)=15

x/2=5/4

2x/3=8/5

Լրացուցիչ աշխատանք (տանը)․

1)Ճի՞շտ է, որ՝

75,30=75,3

1,64=1,6400

96=96,0

10,08=10,8

40,3=40,300

17=170

2)Լուծե՛ք հավասարումը․

14,32 • 10 = 143,2

0,4 • 100 = 40

503 = 50,3 • 100

2,7 = 270 : 100

80,45 : 10 = 8,045

11,03 = 110,3 : 10

3)Գրե՛ք այն թիվը, որը 100 անգամ մեծ է տրված թվից․

81,2 = 81,2 : 100=8,12

0,1 = 0,1 : 100=001

0,002 = 0,002 : 100=00002

125,1 = 125,1 : 100=1,251

6,29 = 6,29 : 100=0,629

4)Ապրանքն արժեր 15000 դրամ։ Նրա գինը բարձրացրին 12%-ով։ Որքա՞ն արժե ապրանքն այժմ։

15000×12=330000
330000:100=3300
15000+3000=18000
Պատ՝ 18000 դրամ

Գործնական քերականություն

1․Տրված բառերից առանձնացրու ածականները․Միրգ, կտրիճ, ձերբակալել, կախարդանք, հիշաչար, տասնհինգ, խիզախանօթևանդժգույն, վեց-վեց, երգիչ,  քայլել, մաքրել, հնազանդվել, նպատակ, մարզիկ, չորս, ամիս, իրադարձություն, ծանոթություն, վազել, թերևս, բայց:

2․Տրված բառերը դարձրո՛ւ ածականներ՝  հմայել, վախենալ, երազ, գրավել:
հմայել — հմայական
վախենալ — վախկոտ
երազ — երազկոտ
գրավել — գրավիչ

3. Ըստ կազմության` տրված ածականները բաժանի՛ր խմբերի (պարզ, բարդ, ածանցավոր, բարդածանցավոր):

պարզ — մեծ, խոշոր, համեստ,

բարդ — հոտավետ, հորդառատ, ոսկեհուռ, ալեծուփ, ահեղամռունչ, մարդամոտ

ածանցավոր — հոդային, սիրելի, ուժեղ,

բարդածանցավոր — առևտրական, միջմոլորակային

4Դո՛ւրս գրիր ածականները։

Այս գետի ափին, այս ուռենու տակ
Իմ մանկությունն է անցել երազուն,
Խաղացել է նա գետում այս հստակ,
Ոսկի է փնտրել այս տաք ավազում։
Նա թառել է այս ծառերին դալար,
Երկյուղով մտել այրերը այս մութ
Ու կածաններում այս օձագալար
Թափառել է նա մինչև մայրամուտ։
Եվ իր ծիծաղի ալիքներն է ջինջ
Տվել նա մի օր ջրերին այս խենթ,
Որ ուրախ երգով տարել ամեն ինչ
Ու, սակայն, ոչինչ չեն բերել էլ ետ։

5․Տրված զույգ բառերից կազմի՛ր ածականներ:
Առյուծ և սիրտ — առյուծասիրտ
տերև և փուշ — տերևափուշ
երանգ և երփն — երփներանգ
ձայն և վիշապ — վիշապաձայն
թույր և ձյուն — ձյունաթույր
սուր և ծայր — սրածայր
դատարկ և գլուխ — դատարկագլուխ
շեկ և հեր — շիկահեր
գունդ և ձև — գնդաձև
փրփուր և բաշ — փրփրաբաշ
միշտ և ժպիտ — մշտաժպիտ
ձյուն և փրփուր — ձյունափրփուր

6․Գրիր տրված գոյականներից յուրաքանչյուրին բնորոշող երեք ածական։
Մայրիկ — գեղեցիկ, խելացի, հնարամիտ։
այգի — կանաչ, ծառաշատ, մեծ։
ուսուցչուհի —
գիրք — հաստ, հին, բարակ։
գորգ — փափուկ, գույնզգույն, փոքր։

7․ Հետևյալ ածականները եթե հնարավոր է գրիր համեմատության երեք աստիճաններով՝ Մաքուր, հին, հայրական, դաժան, ոսկյա:

Դրական աստիճան — Մաքուր
Բաղդատական աստիճան — ավելի մաքուր, պակաս մաքուր, նվազ մաքուր
Գերադրական աստիճան — շատ մաքուր, ամենամաքուր, ամենից մաքուր,

Դրական աստիճան — հին
Բաղդատական աստիճան — ավելի հին, պակաս հին, նվազ հին
Գերադրական աստիճան — շատ հին, ամենահին, ամենից հին

Դրական աստիճան— դժվար
Բաղդատական աստիճան- ավելի դժվար, պակաս դժվար, նվազ դժվար,
Գերադրական աստիճան- շատ դժվար, ամենադժվար, ամենից դժվար,

1)Լուծե՛ք հավասարումը.

x+3=3x-7

5x-8=3x-8

4x+3(x-7)=5

3(x+2)-x=10

3(x-1)+x=2x

2)Հավերն ու ճտերը միասին 20 հատ են։Հավերը 4 անգամ քիչ են ճտերից։Քանի՞ ճուտ կա։

3)124 մետր քաթանը պետք է բաժանել երկու մասի այնպես, որ մի կտորը մյուսից 12 մետրով երկար լինի։ Քանի՞ մետր երկարություն կունենա յուրաքանչյուր կտորը։

Լրացուցիչ աշխատանք (տանը)․

1)Լուծե՛ք հավասարումը.

3-x=1+x
x = 1

7x+2=3x-10
7x — 3x = 2 — 10
4x = -12
-12 : 4 = -3
x = -3

2(x-5)=9
2 x . x = 2x
2 x -5 = 10
10 + 9 = 19
2x =

12+3(x-1)=0

8=3(x-4)-x

2)Բադերն ու բադիկները միասին 16 հատ են: Բադերը 3 անգամ քիչ են բադիկներից։ Քանի՞ բադիկ կա։

3)16 մետր երկարություն ունեցող թելը պետք է երկու մասի բաժանել այնպես, որ մեկը մյուսից 1 մետրով երկար լինի։ Քանի՞ մետր կլինի յուրաքանչյուր մասը։

Ի՞նչն ինձ կդարձնի ավելի լավը

Իմ կարծիքով ես ունեմ շատ թերություններ։ Ինձ թվում է եթե ես իմ թերություննրը ուղեմ ես կդառնամ ավելի լավը։ Իմ թերություններից մեկն է, որ ես կարող եմ շատ ուժեղ բարկանալ սովորական բաների պատճառով կամ ես կարող եմ լինել շատ ծույլ և ալարկոտ դասերի կամ տան գործերի հանդեպ։ Իմ մեջ ես կուզենայի փոխել որոշ բաներ, օրինակ՝ ես կուզենայ լինել ավելի պարտաճանաչ, ավելի աշխատասեր կամ ավելի շատ սովորեի և ես փորձում եմ իմ այդ թերությունները ուղղել։

1)Լուծե՛ք հավասարումը․

3x + 2x = 10
3x + 2x = 5
10 : 5 = 2
x = 2

5x + x =6
5x + x = 6x
6 : 6 = 1
x = 1

4x + 2x — 7 = 5
4x + 2x = 6x
+7 + 5 = 12
12 : 6 = 2
x = 2

3x — 6 = x
3x — x = 2x
6 : 2 = 3
x = 3

2)x-ի ո՞ր արժեքի դեպքում 8 • x + 5 արտահայտությունը կունենա 29 արժեքը։

8 • x + 5 = 29
8x= 29 — 5
24 : 8 = 3
x = 3

3)Տուփի մեջ կոճակներ կային։ Երբ տուփի մեջ դրեցին ևս 30 կոճակ, նրանց քանակը դարձավ 95։ Քանի՞ կոճակ կար տուփի մեջ։

x + 30 = 95
95 — 30 = 65
x = 65

4)Դահուկավազքի մրցումներին մասնակցում էին 53 մարզիկ։ Աղջիկները 17-ով քիչ էին տղաներից։ Քանի՞ աղջիկ և քանի՞ տղա էին մասնակցում մրցումներին։

x — 17 + x = 53
x + x = 17 + 53 = 70
70 : 2 = 35
35 — 17 = 18

Աղջիկներ — 18
տղաներ — 35

Լրացուցիչ աշխատանք (տանը)․

1)Լուծե՛ք հավասարումը․

7x + x + 3 = 19
7x + x = 8x
19 — 3 = 16
16

5 = 4x — 3x
4x — 3x = 1x
5 : 1 = 5
x = 5

8 = 3x — x
3x — x = 2x
8 : 2 = 4
x = 4

3x — 1 = 2x
3x — 1 = 2x
2 : 2 = 1
x = 1

2)Ջահի լամպերից 27-ն այրվել էին, և դահլիճը լուսավորվում էր 323 լամպով։ Ընդամենը քանի՞ լամպ կար ջահի վրա։

x – 27 = 323
x = 323 + 27
x = 350

3)Դպրոց բերեցին ընդհանուր քանակով 690 սեղան ու աթոռ։ Աթոռները 230-ով սեղաններից շատ էին։ Քանի՞ սեղան և քանի՞ աթոռ բերեցին դպրոց։

1)Լուծե՛ք հավասարումը․

3x — 5 = 0
3x = 5/3

5 — x = 0
5-0=5
x=5

18 — 10x = 0
18 : 10 = 18/10
x = 18/10

2x — 4x -1 = 0
x = -1/2

3x — 5 = x
x = 5/2

3x + 2 = 5x — 7
x = 9/2

x + 5 — 8x = 7 + 2x — 4
x = 9/2

2)Մտապահել են մի թիվ, ավելացրել են 8 և ստացել 33։ Մտապահված թիվը նշանակեք x-ով, կազմեք հավասարում և լուծեք այն։

x + 8 = 33
33 — 8 = 25
x = 25

3)Գիրքն ունի 60 էջ։ Կարդացել են 2 անգամ ավելի շատ էջ, քան մնացել էր կարդալու։ Քանի՞ էջ էր մնում կարդալու։

2x
x + 2x = 3x
60 : 3 = 20
x = 20

Լրացուցիչ աշխատանք (տանը)․

1)Լուծե՛ք հավասարումը․

7x — 4 = 0
4 : 7 = 4/7
x = 4/7

7 — x = 0
7 + 0 = 7
x = 7

15 — 7x = 0
15 : 7 = 15/7
x = 15/7

x — 2x + 3 = 7
x-2x=1x
x+3=4

4x — 2 = x
4x-x=3x
3x:2=3/2
x=3/2

x — 3 = 2x + 1
x-2x=3+1
x-2x=-1x
4:-1=4/1

7x — 3 + x = 4x — 9 + 5x
7x+x-4x-5x=-1x
3+-9=-6
-6:-1=6/1
x=6/1

2)Մտապահել են մի թիվ, բազմապատկել են այն 4-ով և ստացել 52։ Մտապահված թիվը նշանակեք x-ով, կազմեք հավասարում և լուծեք այն։

3)Հավաքակայանում 72 մեքենա կա։ Մարդատար մեքենաները 7 անգամ շատ են բեռնատարներից։ Քանի՞ բեռնատար մեքենա կա հավաքակայանում։

Գործնական քերականություն

10. Յուրաքանչյուր շարքի չորս բառերն ի՞նչ ընդհանրություն ունեն, որ նույն շարքի մի բառը չունի:

ա) Երաշտահավեր                           բ) Մանուկներ               գ) Հատիկներ
դեղձանիկներ                                   երեխա                           կապիկներ
վագրեր                                    պատանիներ                          ձագուկներ
առյուծներ                               երիտասարդներ                     կանայք
սիրամարգ                              մարդիկ                                  տանտիկիններ

Ա շարքի բառերից տարբերվում է սիրամարգը որովհետև այն բոլոր բառերը հոգնակի են իսկ սիրամարգը եզակի է։

Բշարքի բառերից տարբերվում է երեխան որովհետև այն բոլոր բառերը հոգնակի են իսկ սիրամարգը եզակի է։

Գ շարքի բառերից տարբերվում է կանայք բառը որովհետև այն բոլոր բառերը հոգնակի են իսկ սիրամարգը եզակի է։

11. Տրված բառախմբերի տարբերությունը գտի՛ր և բառախմբերն անվանի՛ր:

Ա. Շինարար, վարպետ, գեղեցկուհի, տարի, գիրք, տետր, գազան, վանդակ:

Բ. Շինարարներ, վարպետներ, գեղեցկուհիներ, տարիներ, գրքեր, տետրեր, գազաններ, վանդակներ:

Ա խմբի բառերը եզակի բառեր են իսկ Բ խմբում հոգնակի։

12. Բառախմբերի կազմման օրինաչափությունը գտի՛ր և Բ խումբն ինքդ լրացրո՛ւ:

Ա. Սար, հայ, կաթիլ, ուսուցիչ, մայր, մատանի, տատ, կատու, թութակ, գրպան:

Բ. Սարեր, հայեր, կաթիլներ, ուսուցիչներ, մայրերե, մատանիներ, տատեր, կատուներ, թութակներ, գրպաններ:

13. Տրված նախադասությունը կարդա՛ և հարցերին պատասխանի՛ր:
Նախորդ վարժությունների Ա խմբերում եզակի թվով դրված գոյականներ են, իսկ Բ խմբերում նույն գոյականներն են՝ հոգնակի թվով:
1. Գոյականը քանի՞ թիվ ունի:
Գոյականն ունի երկու թիվ։

2. Ի՞նչ է ցույց տալիս գոյականի եզակի թիվը (եզ — միակ, մեկ հատ):

3. Ի՞նչ է ցույց տսգիս գոյականի հոգնակի թիվը (հոգն — բազում, շատ):

14․ Կազմի՛ր տրված գոյականների հոգնակին: Փորձի՛ր բացատրել, թե ո՞ր բառերին է -եր վերջավորություն ավելանում, ո՞ր բառերին՝ -ներ:

Ա. Ծառ — ծառեր, ձայն — ձյուններ, հոտ — հոտեր, քար — քարեր, կով — կովեր, արջ — արջեր, փունջ — փնջեր, լուր — լուրեր, բառ — բառեր, բեղ — բեղեր, հայ — հայեր, հայր — հայրեր, ցեղ — ցեղեր, սիրտ — սրտեր, գիր — գրեր, սյուն — սյուներ, պատ — պատեր, հույն — հույներ, ձու — ձվեր, սուր — սրեր, քիթ- քթեր, քույր — քրեր, մայր — մայրեր, ձեռք — ձեռքեր, ոտք — ոտքեր, տատ — տատեր, պապ — պապեր:

Բ. Եղբայր — եղբայրններ, աթոռ — աթոռներ, պապիկ — պապիկներ, տատիկ — տատիկներ, գրպան — գրպաններ, թութակ — թութակներ, եղնիկ — եղնիկներ, ոչխար — ոչխարներ, սեղան — սեղաններ, թռչուն — թռչուններ, մեքենա — մեքենաներ, բարեկամ — բարեկամններ, աշակերտ — աշակերտներ, մատյան — մատյաններ, հեռախոս — հեռախոսններ, ծաղկավաճառ — ծաղկավաճառներ, պանրագործարան —  պանրագործարաններ:

Միավանկ բառերի հոգնակին կազմվում է եր, իսկ բազմավանկ բառերինը՝ ներ վերջավորությամբ։

15. Գրի՛ր, թե նախորդ առաջադրանքը կատարելիս
ա) ո՞ր բառերի մեջ երկու ն գրեցիր.

Եղբայր — եղբայրններ,
գրպան — գրպաններ,
սեղան — սեղաններ,
թռչուն — թռչուններ
բարեկամ — բարեկամններ
մատյան — մատյաններ,
հեռախոսներ — հեռախոսններ,
պանրագործարան —  պանրագործարաններ

բ) ո՞ր բառերի մեջ հնչյուններ փոխվեցին:

փունջ — փնջեր
սիրտ — սրտեր
գիր — գրեր
ձու — ձվեր
սուր — սրեր
քիթ- քթեր
քույր — քրեր

16. Տեքստի բոլոր գոյականները հոգնակի դարձրո՛ւ և ըստ անհրաժեշտության դրանց համապատասխանեցրո՛ւ բայերը (գործողություն ցույց տվող բառերը):

Հերթական ոլորաններից (ոլորանից) հետո երևաց սրբավայրերը (սրբավայրը): Վերևում արձաններ (արձան) էին նստած: Արձանները (Արձանը) կորցրել էր գլուխնները (գլուխը): Երկրաշարժը բազմիցս սասանել է այդ լեռների (լեռան)  գագաթները (գագաթը), օտար բանակների (բանակի) զինվորները (զինվորը) ձգտել էին խորտակել իրեն անհասանելի ու թշնամական սրբավայրերը (սրբավայրը): արձանները (Արձանը), բարձրաքանդակնները (բարձրաքանդակն) ու գազանների (գազանի) կերպարանքները (կերպարանքը) կերտված են հիանալի վարպետների (վարպետի) կողմից:

17Առանձին սյունակներով դո՛ւրս գրել եզակի և հոգնակի
գոյականները։
Ես նայում եմ սեգ Արագած սարին,
Դարերի ձյուն կա նրա կատարին,
Ժայռեր կան այնտեղ շանթերից կիսված,
Հողմերից ծեծված, արևից կիզված,
Եվ անդունդներ կան գագաթներն ի վար
Վշտի պես խորունկ, ցավի պես խավար…
Սակայն լանջերին արև՜ է, գարո՜ւն,
Աղբյուրն է խոսում, խայտում է առուն,
Բուրմունքը թևին՝ զեփյուռն է խաղում,
Բոսոր կակաչն է հովից ծիծաղում,
Ծաղիկն է բուսնում ժայռին ու քարին,
Թեկուզ դարերի ձյուն կա կատարին,
Թեկուզ հողմածեծ գագաթներն ի վար
Անդունդներ կան մութ, վշտի պես խավար։

Եզակի — սար, ձյուն, կատար, արև, վիշտ, ցավ, խավար, գարուն, աղբյուր, առու, բուրմունք, թև, կակաչ, ծաղիկ, ժայռին, քարին, հողմածեծ, վար

Հոգնակի — դարերի, ժայռեր, շանթեր, հողմեր, անդունդներ, գագաթներ, լանջերի, անդունդներ

Գործնական քերականություն

5. Ա և Բ խմբի բառերի տարբերությունը  գտի´ր՝ ուշադրություն դարձնելով դրանց սկզբնատառերի գրությանը:

Ա. Հայր, տղամարդ, տղա, ուսուցիչ, վարիչ, վարչապետ, անգլիացի, պարսիկ, կին, տատ, իտալուհի, բժշկուհի,քար, վարդ, երկաթ, առյուծ, արջ:
Ա խմբում բառերը հասարակ բառեր են։

Բ. Նաիրա, Արմեն Տիգրանյան, Տիգրան Մեծ, Չալանկ, Մարան, Աֆրիկա (մայր ցամաք), Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ (պետություն), Սևան, Արաքս, Նիագարա (ջրվեժ):
Բ խմբի աննուները հատուկ աննուներ են։

6. Ա և Բ խմբի բառերի տարբերությունը գտի՛ր և լրացրո՛ւ տրված նախադասությունը:

Ա. Երեխա, գրող, նավաստի, գերմանաց, խոհարարուհի, Արտակ, հայ, մարզիկ, նախագահ, նախարար:
Ա խմբի բառերը անձնանիշ բառեր են։

Բ. Ծով, ձուկ, երկաթ, պայուսակ, այծ, փիղ. տուփ, խնձոր, սառույց, շուն, կատու, գրիչ, սեղան:
Բ խմբի բառերը իրանիշ բառեր են։

Գոյականները բաժանվում են երկու խմբի՝ հասարակ և հատուկ:

7․Գրի՛ր՝ տրված գոյականներից որն է անձնանիշ

ֆուտբոլիստ, թատրոն, սենյակ

8․ Գրի՛ր իրանիշ գոյականները

  • կին
  • արագիլ
  • մարզասրահ
  • լրագրող

9. Նախադասությունը լրացրո՛ւ տրված հարցին պատասխանող գոյականներով:

… (ի՞նչը) մռմռում էր. Երևի նեղացրել էին:
Երեխան նվնվում էր. երևի նեղացրել էին:
Շունը ցատկեց ցանկապատից դուրս:
Տղան ցատկեց ցանկապատից ղուրս:
Կատուն ճանկռել է տատիկի ձեռքը:
… (ո՞վ) ճանկռել է տատիկի ձեռքը:

5. Ա և Բ խմբի բառերի տարբերությունը  գտի´ր՝ ուշադրություն դարձնելով դրանց սկզբնատառերի գրությանը:

Ա. Հայր, տղամարդ, տղա, ուսուցիչ, վարիչ, վարչապետ, անգլիացի, պարսիկ, կին, տատ, իտալուհի, բժշկուհի, քար, վարդ, երկաթ, առյուծ, արջ:

Բ. Նաիրա, Արմեն Տիգրանյան, Տիգրան Մեծ, Չալանկ, Մարան, Աֆրիկա (մայր ցամաք), Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ (պետություն), Սևան, Արաքս, Նիագարա (ջրվեժ):

6. Ա և Բ խմբի բառերի տարբերությունը գտի՛ր և լրացրո՛ւ տրված նախադասությունը:

Ա. Երեխա, գրող, նավաստի, գերմանաց, խոհարարուհի, Արտակ, հայ, մարզիկ, նախագահ, նախարար:
Բ. Ծով, ձուկ, երկաթ, պայուսակ, այծ, փիղ. տուփ, խնձոր, սառույց, շուն, կատու, գրիչ, սեղան:
Գոյականները բաժանվում են երկու խմբի՝ …. և ….:

7․Գրի՛ր՝ տրված գոյականներից որն է անձնանիշ

ֆուտբոլիստ, թատրոն, սենյակ

8․ Գրի՛ր իրանիշ գոյականները

  • կին
  • արագիլ
  • մարզասրահ
  • լրագրող

9. Նախադասությունը լրացրո՛ւ տրված հարցին պատասխանող գոյականներով:

… (ի՞նչը) մռմռում էր. Երևի նեղացրել էին:
… (ո՞վ) նվնվում էր. երևի նեղացրել էին:
… (ո՞վ) ցատկեց ցանկապատից դուրս:
… (ի՞նչը) ցատկեց ցանկապատից ղուրս:
… (ինչը) ճանկռել է տատիկի ձեռքը:
… (ո՞վ) ճանկռել է տատիկի ձեռքը: