10. Յուրաքանչյուր շարքի չորս բառերն ի՞նչ ընդհանրություն ունեն, որ նույն շարքի մի բառը չունի:
ա) Երաշտահավեր բ) Մանուկներ գ) Հատիկներ
դեղձանիկներ երեխա կապիկներ
վագրեր պատանիներ ձագուկներ
առյուծներ երիտասարդներ կանայք
սիրամարգ մարդիկ տանտիկիններ
Ա շարքի բառերից տարբերվում է սիրամարգը որովհետև այն բոլոր բառերը հոգնակի են իսկ սիրամարգը եզակի է։
Բշարքի բառերից տարբերվում է երեխան որովհետև այն բոլոր բառերը հոգնակի են իսկ սիրամարգը եզակի է։
Գ շարքի բառերից տարբերվում է կանայք բառը որովհետև այն բոլոր բառերը հոգնակի են իսկ սիրամարգը եզակի է։
11. Տրված բառախմբերի տարբերությունը գտի՛ր և բառախմբերն անվանի՛ր:
Ա. Շինարար, վարպետ, գեղեցկուհի, տարի, գիրք, տետր, գազան, վանդակ:
Բ. Շինարարներ, վարպետներ, գեղեցկուհիներ, տարիներ, գրքեր, տետրեր, գազաններ, վանդակներ:
Ա խմբի բառերը եզակի բառեր են իսկ Բ խմբում հոգնակի։
12. Բառախմբերի կազմման օրինաչափությունը գտի՛ր և Բ խումբն ինքդ լրացրո՛ւ:
Ա. Սար, հայ, կաթիլ, ուսուցիչ, մայր, մատանի, տատ, կատու, թութակ, գրպան:
Բ. Սարեր, հայեր, կաթիլներ, ուսուցիչներ, մայրերե, մատանիներ, տատեր, կատուներ, թութակներ, գրպաններ:
13. Տրված նախադասությունը կարդա՛ և հարցերին պատասխանի՛ր:
Նախորդ վարժությունների Ա խմբերում եզակի թվով դրված գոյականներ են, իսկ Բ խմբերում նույն գոյականներն են՝ հոգնակի թվով:
1. Գոյականը քանի՞ թիվ ունի:
Գոյականն ունի երկու թիվ։
2. Ի՞նչ է ցույց տալիս գոյականի եզակի թիվը (եզ — միակ, մեկ հատ):
3. Ի՞նչ է ցույց տսգիս գոյականի հոգնակի թիվը (հոգն — բազում, շատ):
14․ Կազմի՛ր տրված գոյականների հոգնակին: Փորձի՛ր բացատրել, թե ո՞ր բառերին է -եր վերջավորություն ավելանում, ո՞ր բառերին՝ -ներ:
Ա. Ծառ — ծառեր, ձայն — ձյուններ, հոտ — հոտեր, քար — քարեր, կով — կովեր, արջ — արջեր, փունջ — փնջեր, լուր — լուրեր, բառ — բառեր, բեղ — բեղեր, հայ — հայեր, հայր — հայրեր, ցեղ — ցեղեր, սիրտ — սրտեր, գիր — գրեր, սյուն — սյուներ, պատ — պատեր, հույն — հույներ, ձու — ձվեր, սուր — սրեր, քիթ- քթեր, քույր — քրեր, մայր — մայրեր, ձեռք — ձեռքեր, ոտք — ոտքեր, տատ — տատեր, պապ — պապեր:
Բ. Եղբայր — եղբայրններ, աթոռ — աթոռներ, պապիկ — պապիկներ, տատիկ — տատիկներ, գրպան — գրպաններ, թութակ — թութակներ, եղնիկ — եղնիկներ, ոչխար — ոչխարներ, սեղան — սեղաններ, թռչուն — թռչուններ, մեքենա — մեքենաներ, բարեկամ — բարեկամններ, աշակերտ — աշակերտներ, մատյան — մատյաններ, հեռախոս — հեռախոսններ, ծաղկավաճառ — ծաղկավաճառներ, պանրագործարան — պանրագործարաններ:
Միավանկ բառերի հոգնակին կազմվում է եր, իսկ բազմավանկ բառերինը՝ ներ վերջավորությամբ։
15. Գրի՛ր, թե նախորդ առաջադրանքը կատարելիս
ա) ո՞ր բառերի մեջ երկու ն գրեցիր.
Եղբայր — եղբայրններ,
գրպան — գրպաններ,
սեղան — սեղաններ,
թռչուն — թռչուններ
բարեկամ — բարեկամններ
մատյան — մատյաններ,
հեռախոսներ — հեռախոսններ,
պանրագործարան — պանրագործարաններ
բ) ո՞ր բառերի մեջ հնչյուններ փոխվեցին:
փունջ — փնջեր
սիրտ — սրտեր
գիր — գրեր
ձու — ձվեր
սուր — սրեր
քիթ- քթեր
քույր — քրեր
16. Տեքստի բոլոր գոյականները հոգնակի դարձրո՛ւ և ըստ անհրաժեշտության դրանց համապատասխանեցրո՛ւ բայերը (գործողություն ցույց տվող բառերը):
Հերթական ոլորաններից (ոլորանից) հետո երևաց սրբավայրերը (սրբավայրը): Վերևում արձաններ (արձան) էին նստած: Արձանները (Արձանը) կորցրել էր գլուխնները (գլուխը): Երկրաշարժը բազմիցս սասանել է այդ լեռների (լեռան) գագաթները (գագաթը), օտար բանակների (բանակի) զինվորները (զինվորը) ձգտել էին խորտակել իրեն անհասանելի ու թշնամական սրբավայրերը (սրբավայրը): արձանները (Արձանը), բարձրաքանդակնները (բարձրաքանդակն) ու գազանների (գազանի) կերպարանքները (կերպարանքը) կերտված են հիանալի վարպետների (վարպետի) կողմից:
17․Առանձին սյունակներով դո՛ւրս գրել եզակի և հոգնակի
գոյականները։
Ես նայում եմ սեգ Արագած սարին,
Դարերի ձյուն կա նրա կատարին,
Ժայռեր կան այնտեղ շանթերից կիսված,
Հողմերից ծեծված, արևից կիզված,
Եվ անդունդներ կան գագաթներն ի վար
Վշտի պես խորունկ, ցավի պես խավար…
Սակայն լանջերին արև՜ է, գարո՜ւն,
Աղբյուրն է խոսում, խայտում է առուն,
Բուրմունքը թևին՝ զեփյուռն է խաղում,
Բոսոր կակաչն է հովից ծիծաղում,
Ծաղիկն է բուսնում ժայռին ու քարին,
Թեկուզ դարերի ձյուն կա կատարին,
Թեկուզ հողմածեծ գագաթներն ի վար
Անդունդներ կան մութ, վշտի պես խավար։
Եզակի — սար, ձյուն, կատար, արև, վիշտ, ցավ, խավար, գարուն, աղբյուր, առու, բուրմունք, թև, կակաչ, ծաղիկ, ժայռին, քարին, հողմածեծ, վար
Հոգնակի — դարերի, ժայռեր, շանթեր, հողմեր, անդունդներ, գագաթներ, լանջերի, անդունդներ